Categorieën
Psychologie

Waarom het oké is om een controlfreak te zijn

Ben jij degene die met een zeer gestructureerde boodschappenlijst naar de winkel gaat, of de persoon die in de winkel eens bedenkt wat te gaan eten? Ben jij altijd overal te vroeg, of val je net op het nippertje binnen? Is jouw maand minutieus gepland of leef jij van dag tot dag? In de volksmond spreken we over de control freak als iemand alle aspecten van het  leven onder controle willen houden. Hier is op zich helemaal niks mis mee, want het zorgt ervoor dat je leven op de rails blijft. Je zaakjes zijn hierdoor vaak perfect op orde. 

Hoe ontstaat dit? 

Met een sterke controlebehoefte word je niet geboren. Een combinatie van verschillende factoren zorgt ervoor dat je deze behoefte ontwikkelt veel controle over je leven te houden. Dit heeft te maken met je karakter (lees; kinderen met bijvoorbeeld een sterk verantwoordelijkheidsgevoel of wat angstiger in aanleg), de opvoeding die je krijgt (gestructureerd) en hoe je geleerd hebt met het leven om te gaan. 

Heel erg fijn die controle

Laten we beginnen met het prijzen van deze strategie. Het is namelijk heel erg handig op veel momenten om de regie te hebben. Jij bent degene die alle ballen in de lucht houdt. Die zorgt dat de paspoorten voordat je op vakantie gaat zes keer gecheckt zijn, degene die helemaal heeft uitgedacht welke boodschappen er gehaald moeten worden en perfect in beeld heeft wanneer de een naar hockey moet en de ander naar dansles. Je omgeving is er vaak ook heel erg blij mee. Je bent die wandelende vraagbaak die alles in beeld heeft. 

Het behouden van deze controle stelt je gerust, omdat je op deze manier de bevestiging krijgt dat het controleren falen helpt voorkomen. Als je maar hard genoeg alles blijft sturen, controleren en plannen vergeet je minder snel iets, is alles tot in de puntjes voorbereid. Een belangrijke functie van deze controle is dan ook het weghouden van falen. 

Nadelen voor de control freak

Falen in het leven is niet te voorkomen. Alles onder controle houden geeft dus eigenlijk een soort schijn veiligheid en zekerheid. Als zaken dan toch mislopen, heb jij als control freak hier extra last van. Want “jij had dat toch kunnen voorkomen door alles nog beter voor te bereiden en beter je best te doen?”. Dit kan veel stress en onrust met zich mee brengen. Ook zorgt dit er bij veel mensen voor dat ze minder van het moment kunnen genieten, omdat je zo bezig bent met rampen voorzien en proberen te voorkomen. 

Touwtjes laten vieren

Loslaten is het sleutelwoord, maar de controle loslaten is vaak doodeng. Dit betekent dat je minder grip op een situatie hebt dan je lief is waarschijnlijk. Het loslaten hiervan, of de touwtjes een kléin beetje laten vieren, kan een gevoel van onrust geven. Deze onrust is het meer dan waard. Als je dit niet doet, geef je jezelf de boodschap dat je al deze controle nodig hebt om te kunnen leven en functioneren. Doorbreek deze cirkel, gun jezelf positieve ervaringen en vooral vrijheid. Je mag op je gezicht gaan. Is dat niet juist wat we onze kinderen ook willen leren? Vallen is oké, als je erna maar weer opstaat. Door jezelf deze “val momenten”  te gunnen, leer je dat met momenten wat minder controle ook prima gaat. Ook leer je dat er geen ramp gebeurt als je de touwtjes wat minder strak in handen hebt. 

Kortom, er is niks mis met control freaks, zolang het je maar niet in de weg gaat staan en je stressniveau flink omhoog brengt. Lekker die controle blijven houden, mét af en toe vallen en weer opstaan.  

Deel dit artikel