Wat moet ik weten over processierups |Tips van een dermatoloog
De eikenprocessierups. Als dermatoloog kreeg ik de afgelopen tijd natuurlijk veel vragen over dit harige rupsje. Het lijkt wel alsof iedereen iemand kent die last heeft van bultjes en jeuk. Heb jij er nog niet mee te maken gehad, dan ben je óf niet zo gevoelig voor de brandharen, óf jouw portie moet nog komen… Hoe dan ook – deze zes dingen moet je weten over processierups!
Waarom dit geen tijdelijk probleem is
Wat jij en moet weten over processierups is dat het nog niet voorbij is.
Je zou denken dat zodra de rupsen zijn ontpopt, we er mooi geen last meer van hebben. Maar helaas… Volgens het Kenniscentrum Eikenprocessierups zitten de oude nesten van de rupsen zelfs bomvol met oude brandharen; bij elke keer dat een rups zich vervelt vernieuwen ze de honderdduizenden(!) haren die ze al hebben. Al met al zou een rups meer dan twee miljoen haren produceren. En die brandharen houden zes tot acht jaar hun vervelende werking: dus ook oude haren kunnen huiduitslag veroorzaken.
Waarom precies we huiduitslag krijgen
Zodra de brandharen op de huid terechtkomen, kunnen ze breken. Er komt dan een eiwit vrij op de huid. Dit stofje kent ons lichaam niet, en dus gaat onze huid een tegenreactie geven: de mestcellen in ons lichaam gaan histamine vrijmaken. Dit is een soort allergische reactie. Histamine maakt dat de bloedvaten verwijden en dat er huiduitslag ontstaat.
Waarom de huiduitslag zo vervelend is
Daar waar de huid in contact is gekomen met de brandharen ontstaat roodheid, verschijnen bultjes en kan je enorme jeuk krijgen. De huiduitslag is niet gevaarlijk en gaat vanzelf over, maar kan door de jeuk dus erg vervelend zijn. Zaak is om te proberen niet te krabben. Krab je de bultjes kapot, dan duurt het nog langer voordat de huid herstelt.
Hoe je het verschil met muggenbulten herkent
De jeukende bultjes die de rups veroorzaakt doen sterk denken aan muggenbulten. Verschil met muggenbulten is dat je bij een muggenbult vaak de steek zelf ziet; de plek waar de mug je gestoken heeft. Bij processierups bultjes zie je geen steekplek. Ook heb je bij de huiduitslag van de rups meerdere bultjes bij elkaar, terwijl een muggenbult zich vaak alleen presenteert.
Waarom de huid föhnen niet meteen zo’n goed idee is
Op social media zag je al snel de methode met de föhn voorbij komen. Is dat nou wel of niet een goed idee? Er zijn wel theorieën dat – net nadat je bent blootgesteld aan de processierups – föhnen zinvol zou zijn, omdat de structuur van eiwitten kan veranderen bij verhitting. Maar heb je al uitslag, dan heeft dit zeker geen effect. De bultjes worden immers veroorzaakt door histamine, wat ons lichaam vrijmaakt als reactie op de brandharen.
Hoe dan ook zou ik deze methode als dermatoloog niet aanraden, want natuurlijk bestaat er het risico op verbranding van de huid, zeker bij kinderen!
Mijn ‘anti-eikenprocessierupsjeuk’ stappenplan
- Trek je kleding uit (want daar kunnen de brandhaartjes in zitten), en spoel je huid af.
- Gebruik plakband of een plakkende kledingroller om de haartjes van de rups van je huid af te krijgen. Plakken, en dan weer een nieuw plakbandje of nieuw plakvelletje gebruiken; zo komen de brandharen die je hebt weggehaald niet nogmaals in aanraking met de huid.
- Stip de jeukende bultjes aan met een huidproduct dat jeuk tegengaat. Neem bijvoorbeeld een product tegen waterpokken.
- Haal antihistaminica (hooikoortstabletjes) bij de drogist, dit kan soms helpen bij erge jeuk.
- Heb je toch nog jeuk? Bezoek dan de huisarts; een corticosteroïd crème op recept kan soms nodig zijn bij hele hardnekkige uitslag.
Meer kennis en tips lezen van drs. Leenarts? Lees dan:
- 9 misverstanden over de zon
- Waarom je moet stoppen met roken als je huid je lief is
- Wat je kan doen tegen Rosacea
- Dagcrème en nachtcrème, wél of géén wereld van verschil? - 10 maart 2020
- Waarom je toch echt zonnebrandcrème moet smeren in de winter - 10 februari 2020
- Wat een nieuwjaarsborrel doet met je huid - 20 januari 2020