Fibromyalgie lijkt een steeds vaker voorkomend syndroom. Het is chronisch en veroorzaakt lichamelijke pijn en vermoeidheid. De symptomen kunnen worden verward met die van artritis. Lees in dit artikel meer over fibromyalgie. Wat zijn de symptomen en hoe wordt het behandeld?
Wat is fibromyalgie?
Fibromyalgie wordt gezien als een reumatische aandoening. Het veroorzaakt alleen geen pijn in je gewrichten. Het veroorzaakt pijn in spieren en bindweefsel. In de zogenaamde weke delen. Verschillende onderzoeken schatten het percentage van mensen met fibromyalgie tussen de 2% en 3%. Het merendeel hiervan is vrouw.
Symptomen
Veel voorkomende symptomen bij fibromyalgie zijn:
- Pijn op bepaalde plekken in het lichaam
- Kaakpijn en stijfheid
- Pijn en vermoeidheid in de gezichtsspieren
- Stijve gewrichten en spieren, met name in de ochtend
- Hoofdpijn
- Onregelmatig slaappatroon
- Prikkelbaar Darm Syndroom
- Pijnlijke menstruaties
- Tintelingen en gevoelloosheid in handen en voeten
- Rusteloze benen
- Gevoeligheid voor kou of hitte
- Problemen met geheugen en concentratie
- Vermoeidheid
De volgende symptomen kunnen ook voorkomen:
- Problemen met zien
- Misselijkheid
- Bekken- en urinewegproblemen
- Gewichtstoename
- Duizeligheid
- Verkoudheid of griepachtige symptomen
- Huidproblemen
- Borstklachten
- Depressie en angst
- Ademhalingsproblemen
Symptomen kunnen op elk moment in je leven de kop opsteken. Maar de gemiddelde leeftijd is rond de 45 jaar.
Behandeling van fibromyalgie
Omdat we spreken over een syndroom, zal elke patiënt andere symptomen ervaren. Een individueel behandelplan is daarom noodzakelijk. Dit doet de patiënt samen met de arts. De behandeling kan enkele of meer van de volgende punten omvatten:
- Een actief trainingsprogramma
- Acupunctuur
- Cognitieve gedragstherapie
- Chiropractie
- Massage
- Fysiotherapie
- Lage doses antidepressiva
Cardio- en krachttraining
Een combinatie van cardio- en krachttraining geeft bij sommige patiënten vermindering van pijn, gevoeligheid, stijfheid en slaapstoornissen.
Als lichaamsbeweging helpt, is het belangrijk om te blijven bewegen. Trainen met een partner of personal trainer kan daarbij helpen.
Acupunctuur
Ongeveer 20% van de mensen met fibromyalgie probeert acupunctuur. Sommige patiënten ervaren verbeteringen van hun klachten. Het aantal benodigde sessies hangt af van de symptomen en hun ernst.
Cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is gericht op het veranderen van negatieve gedachten en gevoelens over de klachten. Daarnaast wordt er gewerkt aan het krijgen van een andere houding ten aanzien van de ziekte.
Medicatie bij fibromyalgie
De ideale medicatie voor fibromyalgie is helaas nog niet gevonden. Ontstekingsremmende pijnstillers (naproxen, diclofenac en ibuprofen), paracetamol en de meeste opiaten (morfine) hebben weinig effect. Een uitzondering hierop is tramadol. Uit onderzoek blijkt dat dit middel effectief is bij sommige mensen.
Daarnaast kan ook het medicijn amitriptyline voorgeschreven worden. Amitriptyline is een al wat ouder antidepressivum. Het blijkt echter ook te werken tegen chronische pijn en tegen slaapstoornissen.
Oorzaken
De exacte oorzaak van fibromyalgie is nog onduidelijk. Onderzoek wijst uit dat fibromyalgie een probleem is met de centrale pijnverwerking in de hersenen. Er is sprake van een verhoogde gevoeligheid of perceptie van pijn.
Er zijn een aantal risicofactoren. Hieronder valt het hebben van reumatoïde artritis of een andere auto-immuunziekte, erfelijkheid en stressvolle gebeurtenissen.
Diagnose
Vaak gaat er heel wat tijd overheen voordat de diagnose gesteld wordt. Mensen lopen lang rond met onverklaarbare klachten. Bovendien lijken veel van de symptomen op andere aandoeningen. Zoals bijvoorbeeld een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie). Daarnaast bestaat er geen bloed- of ander laboratoriumonderzoek voor de aandoening. Dit leidt tot vertraagde en gemiste diagnoses.
Er zijn drie criteria om de diagnose fibromyalgie te kunnen stellen:
- Pijn in de afgelopen week in meerdere pijngebieden, vermoeidheid, onvoldoende slaap of cognitieve problemen;
- Symptomen die al minstens 3 maanden aanhouden;
- Geen aanwezigheid van een ander gezondheidsprobleem die de symptomen zouden kunnen verklaren.
In veel landen worden nog de zogenaamde tender points gebruikt om de aandoening te diagnosticeren. Deze worden echter door de The American College of Rheumatology niet aanbevolen om tot een diagnose te komen.
Tender points
Wanneer je wat leest over fibromyalgie, ben je waarschijnlijk de term tender points al wel eens tegengekomen.
Tender points zijn bepaalde delen van het lichaam waar fibromyalgie de meeste pijn veroorzaakt. Ze zitten bijvoorbeeld aan de binnenkant van je knie, aan de voorkant van de hals, op de bovenste schouderlijn en op de achterkant van je schedel. In totaal zijn er 18 van deze punten.
Fibromyalgie wordt vaak gediagnosticeerd op basis van gevoeligheid van deze punten. In meerdere landen wordt dit echter niet langer gezien als een nauwkeurige manier om tot een diagnose te komen.
In plaats van tender points kan fibromyalgie beter worden gediagnosticeerd door de ernst en de chronische aard van de pijn.
Voeding bij fibromyalgie
Gezonde voeding en/of een dieet kan de symptomen van fibromyalgie verminderen. Denk hierbij aan:
Energierijke voedingsmiddelen met weinig suiker
Voedingsmiddelen zoals amandelen, bonen, havermout en avocado. Ze bevatten veel vezels, maar geen toegevoegde suiker. Het geeft energie en helpt de vermoeidheidssymptomen te verbeteren.
Het vermijden van gluten
Een onderzoek uit 2014 heeft uitgewezen dat gevoeligheid voor gluten kan bijdragen aan fibromyalgie. De studie toonde aan dat het vermijden gluten de pijn kan verminderen. Zelfs bij patiënten die geen coeliakie hebben.
Uitsluiting van fermenteerbare oligo-di-mono-sacchariden en polyolen (FODMAP)
Een recente studie heeft aangetoond dat een dieet met weinig FODMAP veelbelovende effecten kan hebben op de pijn bij mensen met fibromyalgie.
Geen additieven en excitotoxinen
Een ander onderzoek toonde aan dat het vermijden van additieven (aspartaam en E621), de pijnsymptomen aanzienlijk kan verminderen. De pijn van de proefpersonen nam toe zodra deze additieven weer in het dieet werden opgenomen.
Meer zaden, noten en visolie gebruiken
Het is bekend dat deze voedingsmiddelen belangrijke stoffen bevatten die goed zijn voor de celfunctie.
Gezonde voeding in combinatie met een gezond gewicht verbetert de kwaliteit van leven. Studies hebben aangetoond dat mensen met fibromyalgie én obesitas minder pijnklachten hadden nadat ze waren afgevallen.
Meer onderzoek is nodig naar de effecten van voeding op fibromyalgie. Maar een dieet met minder suiker, meer noten en visolie is sowieso een goed uitgangspunt.
Vooruitzicht
Fibromyalgie is (nog) niet te genezen. Maar er zijn nu meer behandelopties en duidelijkere diagnostische criteria beschikbaar dan een paar jaar geleden. En dat biedt hoop!
Samengevat
Fibromyalgie veroorzaakt lichamelijke pijn en vermoeidheid. De symptomen lijken op die van artritis. Maar fibromyalgie veroorzaakt pijn in spieren en bindweefsel en niet aan de gewrichten. De oorzaak is onbekend. Risicofactoren zijn onder meer traumatisch letsel, reumatoïde artritis en andere auto-immuunziekten en genetische factoren. Er is geen remedie. Medicijnen, lichaamsbeweging, acupunctuur en cognitieve gedragstherapie kunnen helpen de symptomen te verlichten en de slaapkwaliteit te verbeteren.
Meer lezen
Misschien wil je deze artikels lezen op GZNDenzo: